Rodzic to nazwa jednej z podstawowych relacji w rodzinie. Według ojca Leona Dyczewskiego – franciszkanina, filozofa i socjologa: „Rodzina jest wspólnotą osób i instytucją społeczną opartą na miłości i wolnym wyborze kobiety i mężczyzny połączonych małżeństwem, którzy odpowiadają wzajemnie za siebie, rodzą i wychowują następne pokolenia w taki sposób, aby ono także rodziło i wychowywało nowe pokolenie” (Rodzina, Społeczeństwo, Państwo, Lublin 1994, Towarzystwo Naukowe KUL). Rodzina jest czymś tak oczywistym i naturalnym, że życie ludzkie bez niej jest niemożliwe. Rodzina jest od zawsze. Pojawiła się w momencie stworzenia przez Boga pierwszych ludzi, którzy ją założyli, i dopóki będzie istniał człowiek, będzie istniała również rodzina.
Rodzic to nazwa jednej z podstawowych relacji w rodzinie. Według ojca Leona Dyczewskiego – franciszkanina, filozofa i socjologa: „Rodzina jest wspólnotą osób i instytucją społeczną opartą na miłości i wolnym wyborze kobiety i mężczyzny połączonych małżeństwem, którzy odpowiadają wzajemnie za siebie, rodzą i wychowują następne pokolenia w taki sposób, aby ono także rodziło i wychowywało nowe pokolenie” (Rodzina, Społeczeństwo, Państwo, Lublin 1994, Towarzystwo Naukowe KUL) Rodzina jest czymś tak oczywistym i naturalnym, że życie ludzkie bez niej jest niemożliwe. Rodzina jest od zawsze. Pojawiła się w momencie stworzenia przez Boga pierwszych ludzi, którzy ją założyli, i dopóki będzie istniał człowiek, będzie istniała również rodzina.
Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę
i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi,
nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi».
To ona jest miejscem biologicznych narodzin człowieka, jest również pierwszym i podstawowym środowiskiem biologicznego i duchowego rozwoju człowieka. Rodzina jako pierwsze i najbliższe środowisko oddziałuje na dziecko przez codzienne kontakty jej członków. Tam uczy się miłości i życzliwości, ale również nienawiści i wrogości. To rodzina ma największy wpływ na kształtowanie osobowości dziecka i stwarzanie warunków sprzyjających jego rozwojowi lub też hamujących go. Wpływ ten jest najwcześniejszy i ma cechy znacznej trwałości.
To ona jest miejscem biologicznych narodzin człowieka, jest również pierwszym i podstawowym środowiskiem biologicznego i duchowego rozwoju człowieka. Rodzina jako pierwsze i najbliższe środowisko oddziałuje na dziecko przez codzienne kontakty jej członków. Tam uczy się miłości i życzliwości, ale również nienawiści i wrogości. To rodzina ma największy wpływ na kształtowanie osobowości dziecka i stwarzanie warunków sprzyjających jego rozwojowi lub też hamujących go. Wpływ ten jest najwcześniejszy i ma cechy znacznej trwałości.
Rodzina jest najmniejszą, ale najważniejszą grupą społeczną, w której kształtuje się umiejętność współżycia społecznego dziecka. Rodzina pełni wiele funkcji: prokreacyjną, zarobkową, usługowo-opiekuńczą, socjalizującą i psychologiczną. Na rodzicach spoczywa ogromna odpowiedzialność za rozwój i wychowanie dziecka. I nie zmniejsza tej odpowiedzialności fakt, że przy narodzinach nie otrzymujemy „instrukcji obsługi”. Odpowiedzialność tą podkreśla również Pismo Święte:
A Król im odpowie: Zaprawdę powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili.
Dziecko nie wybiera, w jakiej rodzinie się urodzi. Kobieta i mężczyzna, decydując się na założenie rodziny, powinni zdawać sobie sprawę z istoty roli, jaką na siebie przyjmują, i powinni przyjąć „gościa” z należytym mu szacunkiem. To w kręgu rodziny kształtują się u dziecka podstawy osobowości, uczucia, myśli, normy moralne, dążenia, odpowiedzialność za podejmowane decyzje i zadania, obraz samego siebie, poczucie własnego „Ja”.
Rodzice mają ogromną przewagę nad różnymi instytucjami zajmującymi się wychowaniem i powinni o tym pamiętać. To w rodzinie dziecko po raz pierwszy doświadcza uczuć i poznaje je. To od rodziców zależy, czy dziecko nauczy się kochać i akceptować. Tego może nauczyć się tylko wtedy, gdy będzie mocno kochane i akceptowane wraz ze swoimi zaletami i wadami. Niezwykle istotna jest atmosfera panująca w rodzinie. Powinna charakteryzować się poczuciem więzi, umiejętnością współdziałania i współżycia oraz wzajemnym szacunkiem i zrozumieniem. Konfliktów nie da się całkowicie uniknąć, ale można je pozytywnie wykorzystać w wychowaniu. Dzieci są wspaniałymi obserwatorami. W tym miejscu można śmiało powtórzyć za Robertem Fulghumem: „Nie martw się, że dzieci nigdy cię nie słuchają. Martw się, że zawsze się obserwują”. Wskutek obserwacji zaczynają naśladować i utrwalać postępowanie rodziców – niezależnie od tego, czy jest ono dobre, czy też niewłaściwe.
Rodzice mają ogromną przewagę nad różnymi instytucjami zajmującymi się wychowaniem i powinni o tym pamiętać. To w rodzinie dziecko po raz pierwszy doświadcza uczuć i poznaje je. To od rodziców zależy, czy dziecko nauczy się kochać i akceptować. Tego może nauczyć się tylko wtedy, gdy będzie mocno kochane i akceptowane wraz ze swoimi zaletami i wadami. Niezwykle istotna jest atmosfera panująca w rodzinie. Powinna charakteryzować się poczuciem więzi, umiejętnością współdziałania i współżycia oraz wzajemnym szacunkiem i zrozumieniem. Konfliktów nie da się całkowicie uniknąć, ale można je pozytywnie wykorzystać w wychowaniu. Dzieci są wspaniałymi obserwatorami. W tym miejscu można śmiało powtórzyć za Robertem Fulghumem: „Nie martw się, że dzieci nigdy cię nie słuchają. Martw się, że zawsze się obserwują”. Wskutek obserwacji zaczynają naśladować i utrwalać postępowanie rodziców – niezależnie od tego, czy jest ono dobre, czy też niewłaściwe.
Rodzina oddziałuje na dziecko poprzez stosunki w niej panujące, poprzez tryb życia, cechy osobowości jej członków, zachowania w codziennych i wyjątkowych sytuacjach. Dla dziecka bardzo ważne jest to, czy rodzice się akceptują i szanują, czy są dla siebie życzliwi. Niedobrani małżonkowie, pełni żalu do siebie, wprowadzają w życie rodziny atmosferę niepokoju, stałego zagrożenia. Silne napięcia emocjonalne wpływają niekorzystnie na rozwój dziecka. Dlatego bardzo ważne jest, aby rodzice zapewnili dziecku poczucie bezpieczeństwa i miłości. Postawa wzajemnej miłości sprawia, że członkowie rodziny tworzą jedność, w której służą sobie nawzajem, nie pytając, co dostaną w zamian.
Na rodzinie spoczywa obowiązek wychowania moralnego dzieci. Zapoznanie z normami moralnymi odbywa się w sposób naturalny poprzez już wcześniej wspomnianą obserwację rodziców i ich naśladowanie. Jeżeli rodzice używają form i zwrotów grzecznościowych oraz stosują zasadę prawdomówności, to jest ogromne prawdopodobieństwo, że dziecko właśnie w taki sposób będzie porozumiewało się z otoczeniem.
Wpływ rodziców na rozwój dziecka jest bardzo rozległy i oddziałuje na wszystkie sfery jego życia, również kulturalnego, poznawczego, zdrowotnego.
Wychowanie to bardzo trudne i odpowiedzialne zadanie, jakie rodzice mają do wykonania. To, jak wywiązują się ze swoich obowiązków rodzicielskich, zależy od tego, jak ustosunkowują się do faktu, że są rodzicami. Dlatego decyzja: „Będziemy rodzicami” powinna być głęboko przemyślana. Z rolą tą wiąże się mnóstwo obowiązków, a każdy błąd w ich wypełnianiu może być tragiczny w skutkach dla rozwoju dziecka. Rola ojca i matki są równie ważne. Matce przypada najwięcej zadań w zaspokajaniu potrzeb dziecka, począwszy od potrzeb typowo biologicznych, takich jak karmienie i przewijanie, przechodząc do umiejętności skutecznego i społecznie pożytecznego działania oraz kształtowania wrażliwości i właściwych reakcji emocjonalnych. Rola ojca polega głównie na trosce o bezpieczeństwo rodziny i zapewnienie odpowiednich warunków życia. Żadna – nawet najlepsza – matka nie zastąpi w rodzinie ojca i żaden ojciec nie zastąpi dziecku matki. Dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje zarówno dobrej matki, jak i dobrego ojca, potrzebuje właściwego wzorca postępowania, akceptacji, docenienia, czułości i czasu.
Na rodzinie spoczywa obowiązek wychowania moralnego dzieci. Zapoznanie z normami moralnymi odbywa się w sposób naturalny poprzez już wcześniej wspomnianą obserwację rodziców i ich naśladowanie. Jeżeli rodzice używają form i zwrotów grzecznościowych oraz stosują zasadę prawdomówności, to jest ogromne prawdopodobieństwo, że dziecko właśnie w taki sposób będzie porozumiewało się z otoczeniem.
Wpływ rodziców na rozwój dziecka jest bardzo rozległy i oddziałuje na wszystkie sfery jego życia, również kulturalnego, poznawczego, zdrowotnego.
Wychowanie to bardzo trudne i odpowiedzialne zadanie, jakie rodzice mają do wykonania. To, jak wywiązują się ze swoich obowiązków rodzicielskich, zależy od tego, jak ustosunkowują się do faktu, że są rodzicami. Dlatego decyzja: „Będziemy rodzicami” powinna być głęboko przemyślana. Z rolą tą wiąże się mnóstwo obowiązków, a każdy błąd w ich wypełnianiu może być tragiczny w skutkach dla rozwoju dziecka. Rola ojca i matki są równie ważne. Matce przypada najwięcej zadań w zaspokajaniu potrzeb dziecka, począwszy od potrzeb typowo biologicznych, takich jak karmienie i przewijanie, przechodząc do umiejętności skutecznego i społecznie pożytecznego działania oraz kształtowania wrażliwości i właściwych reakcji emocjonalnych. Rola ojca polega głównie na trosce o bezpieczeństwo rodziny i zapewnienie odpowiednich warunków życia. Żadna – nawet najlepsza – matka nie zastąpi w rodzinie ojca i żaden ojciec nie zastąpi dziecku matki. Dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje zarówno dobrej matki, jak i dobrego ojca, potrzebuje właściwego wzorca postępowania, akceptacji, docenienia, czułości i czasu.
Do tego odnosi się jeden z punktów Deklaracji Praw Dziecka, który brzmi: „Koniecznym warunkiem prawidłowego rozwoju osobowości dziecka jest wychowanie go w atmosferze miłości i zrozumienia. Dziecko ma prawo do tego, aby jego rozwój odbywał się pod opieką własnych rodziców. Rodzice ponoszą odpowiedzialność za dziecko i za jego wychowanie w każdym przypadku”.
I tak jak wspomniałam na początku, przy narodzinach nie jest dołączona do dziecka „instrukcja obsługi”, ale jest wiele książek i kursów, z których warto skorzystać. Pamiętajmy również o naszej rodzicielskiej intuicji – ona pomoże wybrać najlepszą drogę do nawiązania relacji ze swoim dzieckiem.
Powtórzę w tym miejscu motto Fundacji dla Rodziny:
Ważniejszy kierunek niż prędkość i ważniejsza relacja niż racja.
Autor: Anna Sankowska
