Wskazówki ogólne

Przemyślne zakupy

Szczególnie do większych zakupów podchodź w sposób przemyślany. Kupuj uważnie. Sprawdzaj i porównuj ceny w Internecie. Nie spiesz się. Weź pod uwagę wszystkie aspekty zakupu. Rozważ możliwość zakupu z drugiej ręki.

Wynajmowanie/wypożyczanie kontra kupowanie

Zamiast coś kupować na własność, rozważ wypożyczenie drogich sprzętów czy wynajmowanie kwater na wakacje. Prawie wszystko można wynająć za rozsądną cenę.

Porównywanie sklepów

W kilku różnych miejscach poproś o zrobienie wyceny czy przedstawienie oferty, gdy rozważasz duże wydatki, np. zakup samochodu czy wybór ubezpieczenia dla domu, czy zrobienie remontu.

Płać gotówką

Może będziesz mógł wynegocjować niższą cenę i unikać zakupu pod wpływem impulsu.

Zadbaj o sieć opiekunek do dziecka

Postaraj się angażować do opieki nad dziećmi znajome osoby, którym nie musisz płacić, lub z którymi świadczycie sobie usługi na zasadzie wzajemności.

Negocjuj

Naucz się sztuki miłej negocjacji – nie warto zrażać do siebie ludzi.

Wykorzystaj politykę dostosowywania cen

Wiele sieci czy hurtowni dostosowuje się do cen towarów oferowanych przez konkurencje.

Unika zakupów jako formy rozrywki

Tego typu rozrywka może zrujnować twój plan wydatków. Znajdź bezpieczniejsze hobby.

Korzystaj z bibliotek

Wszelkie źródła informacji są tam ogólnodostępne.

Sam obcinaj włosy domownikom 🙂

Boisz się? Nie będzie tak źle. W miarę jak włosy odrastają, będziesz nabierał wprawy.

Pobieranie gotówki z bankomatu

Pobieranie gotówki z bankomatu to dodatkowe wyzwanie, gdyż trzeba tę czynność zapisać w rejestrze. Pobieranie gotówki z automatu musi być ujęte w rejestrze operacji bankowych i gotówkowych. Korzystając z bankomatu zawsze pobieraj wydruk transakcji.

Jedna osoba wpisuje transakcje

Kiedy więcej osób przystępuje do systemu zapisywania wydatków, może pojawić się zamieszanie. Jeśli jesteś w związku małżeńskim, możesz umówić się ze współmałżonkiem, kto z was będzie wpisywał wydatki. Uznajcie odpowiedzialność tej osoby.

Automatyczne przekroczenie stanu konta

Wiele banków oferuje automatyczne usługi debetowe. Jeśli dokonujesz zakupu, którego wartość przekracza dopuszczalny stan debetu, bank chętnie za ciebie zapłaci, ponieważ w tej sytuacji banki pobierają wysokie oprocentowanie nie tylko za debet, ale dodatkowo obciążają karnymi odsetkami nie autoryzowane przekroczenie stanu konta. W sumie może się to okazać kosztowną usługą, choć na pozór wygląda całkiem korzystnie. Korzystanie z debetu i przekroczenie limitów kredytowych często wiąże się z beztroską postawą wobec zadłużenia; w rezultacie ponosimy wysokie koszty oprocentowania.

Dyscyplina

By zyskać niezbędną kontrolę nad finansami, musisz wyrobić w sobie dyscyplinę w wydawaniu pieniędzy w oparciu o plan wydatków, a nie saldo bankowe

Postępuj prosto

Nie próbuj niepotrzebnie komplikować zapisu wydatków. Powinien on zajmować ci nie więcej niż 30 minut tygodniowo. Jeśli zdecydujesz się wprowadzić bardziej szczegółowy podział wydatków i oszczędności, poczekaj, dopóki plan wydatków nie sprawdzi się w ciągu kilku miesięcy. Nasze formularze dzielą się na podstawowe – które uważamy za istotne oraz mnie ważne – pomocnicze, do oddzielnego zapisywania transakcji gotówkowych, transakcji dokonywanych za pomocą kart kredytowych i operacji bankowych.

Obciążenie konta

Jeśli pobierana jest opłata za obsługę twojego konta, zapisz ją jako koszt w rubryce „Pozostałe”. Nie używaj karty kredytowej do pobierania gotówki, gdyż automatycznie pojawi się opłata operacyjna.

Wydawanie gotówki

Rejestrowanie gotówki stanowi często największe wyzwanie w ścisłym przestrzeganiu planu wydatków. Wypracuj system rejestrowania wydawanej gotówki. Proś o paragony, jeśli to możliwe, lub zapisuj, co kupiłeś – w telefonie lub w notatniku.

Według kategorii

Dary

Dla wielu ludzi głównym zagrożeniem dla ich planu wydatków jest kupowanie zbyt wielu prezentów. Tradycja dyktuje nam kupowanie ich przy każdej okazji. Ilość wydawanych pieniędzy na prezenty jest zwykle niedoszacowana. Ponieważ zakup prezentów jest ważnym wyzwaniem, poświęć czas, by ustalić wydatki na ten cel.
Aby zachować kontrolę nad kupowaniem prezentów, można wziąć pod uwagę:

• prowadzenie specjalnego kalendarza wydarzeń i wcześniejsze przeznaczenie kwoty na prezenty
• postanowienie, że kupując prezenty, nie będziemy się zadłużali, szczególnie przed świętami Bożego Narodzenia
• robienie prezentów własnoręcznie
• ustalenie z rodziną limitu kwoty przeznaczonej na prezenty dla siebie nawzajem

Suma kwot przeznaczonych na dawanie może być częściowo ujęta w budżecie wydatków okresowych.

Podatki

Jeśli prowadzisz własną firmę, współpracuj blisko z twoim księgowym i upewnij się, że twoje zobowiązania podatkowe i ubezpieczeniowe są najniższe z możliwych. Poza tym, ważne jest, by skalkulować swoje zaliczki na podatek dochodowy wcześniej i upewnić się, że są odprowadzane. Jeśli jesteś pracownikiem, sprawdź, czy twój próg podatkowy jest poprawnie ustalony. Jeśli korzystasz z ulg podatkowych, upewnij się, że ulga rzeczywiście ci się należy i że przechowujesz odpowiednie dokumenty. Jak pokazuje historia, wiele rodzin pobiera kwotę, która im się nie należy, a potem muszą ją zwrócić! Smutno jest patrzeć, jak cierpią rodziny zmuszone do zwrotu pieniędzy, które – jak sądziły – prawnie im się należały.

Wydatki okresowe

Wydatki okresowe szerzej opisaliśmy na stronie:

Utrzymanie domu

Ponieważ koszty zakupu domów czy mieszkań są bardzo wysokie, to wszelkie zmiany stóp procentowych czy kursów walut, w których denominowany jest kredyt, mogą mieć istotny wpływ na koszty obsługi kredytu hipotecznego. Oprócz tego ceny energii i innych mediów szybko rosną, co wpływa na koszty utrzymania domu i może powodować w domowym budżecie duże napięcia. Prosta reguła mówi, że prawdopodobnie nie stać cię na kredyt hipoteczny, którego wielkość trzykrotnie przewyższa twój roczny przychód brutto. Załóżmy, że zaciągasz kredyt na 85% kosztów zakupu domu. Mateusz i Jola pomnożyli przez trzy swój roczny przychód 151 200 złotych i wykalkulowali, że mogli wziąć kredyt hipoteczny w wysokości 453 600 zł. Gdyby dołożyli do tego 15-procentowy wkład własny, mogliby kupić dom za nie więcej niż 520 000 złotych. Problem jest taki, że nie mają oszczędności na ten wkład własny, a w tej sytuacji mógłby on pochodzić jedynie ze sprzedaży ich obecnego mieszkania i spłacenia kredytu hipotecznego, jaki ciąży na mieszkaniu. Wada takiego rozwiązania jest taka, że prawdopodobnie mieliby spore trudności z zakupem wymarzonego domu w dobrej lokalizacji za tę cenę, ze sfinansowaniem jego wyposażenia oraz spłatą znacznie większych rat kredytu od tych, które spłacają obecnie.
Jeśli koszty kredytu hipotecznego trzykrotnie przekraczają twój roczny przychód brutto, twoje finanse są poważnie zagrożone w przypadku wzrostu stopy procentowej. Biorąc pod uwagę powyższy przykład, każdy jeden procent wzrostu stopy oznacza podniesienie raty o dodatkowe 300 zł. Ponadto, im większy dom, tym większe koszty jego utrzymania. Podatek od nieruchomości i ubezpieczenie domu są obliczane na podstawie wartości nieruchomości, a koszty energii są zależne od wielkości domu.

Zakup żywności

Używaj zawsze listy rzeczy do kupienia.

• Staraj się zaoszczędzić na paliwie, kupując żywność na dłuższy okres i w większych ilościach.
• Unikaj kupowania przekąsek, kiedy jesteś głodny.
• Używaj kalkulatora, jeśli to możliwe, by uważnie śledzić koszt zawartości twojego koszyka.
• Ogranicz lub wyeliminuj kupowanie produktów papierowych: talerzy, serwetek itp.
• Porównuj ceny w miejscowych sklepach mięsnych czy warzywnych.
• Unikaj kupowania produktów nieżywnościowych w sklepach spożywczych; mogą być o wiele tańsze w innych sklepach.
• Unikaj przetworzonych lub słodzonych płatków; są one droższe i mają mniejszą wartość odżywczą.
• Unikaj gotowych produktów żywnościowych, które są droższe i mniej odżywcze niż te, które przygotowujesz sam.
• Korzystaj z wszelkich wyprzedaży.
• Wypróbuj produkty mniej znanych marek – są tańsze niż wyroby znanych firmy.
• Kupuj towary z promocji.
• Kupuj większe opakowania za niższą cenę.
• W żywieniu niemowląt używaj naturalnej żywności przetworzonej w mikserze.
• Sprawdzaj każdą rzeczy przy kasie w sklepie, a potem w domu

Transport

Uwzględniaj wszelkie koszty podróżowania: samochodem, autobusem, tramwajem, pociągiem czy samolotem. Ceny paliwa często szokująco wzrastają i są nieprzewidywalne. Oto kilka sugestii dotyczących obniżenia kosztów paliwa:

• Następnym razem, kiedy będziesz zmieniał samochód, sprawdź, ile spala w przeliczeniu na 100 kilometrów.
• Kiedy będziesz zmieniał samochód, rozważ, czy diesel nie jest bardziej ekonomiczny. W benzynowym rozważ zamontowanie instalacji gazowej.
• Serwisuj regularnie samochód, a szczególnie sprawdzaj stan opon i odgłos pracy silnika.
• Sprawdzaj ciśnienie w kołach – opony niedopompowane nie tylko szybciej się zużywają, ale przyczyniają się do zwiększenia zużycia paliwa do 8%.
• Unikaj ostrego hamowania i gwałtownego przyspieszania – czynności te zwiększają zużycie paliwa do 10%.
• Zdejmij bagażnik z dach samochodu, jeśli go nie używasz – zmniejszysz opór powietrza i pozbędziesz się zbędnego ciężaru; nie woź w bagażniku niepotrzebnych rzeczy.
• Wyłączaj klimatyzację, jeśli nie musisz jej używać – zyskasz kolejne 10% kosztów zużycia paliwa, lecz jeśli musisz się ochłodzić, klimatyzacja jest znacznie tańsza niż jazda z otwartymi oknami, ponieważ dodatkowy opór powietrza powoduje wzrost zużycia paliwa.
• Planuj tankowanie na tańszych stacjach benzynowych 0 jeśli musisz zatankować na droższej, np. przy autostradzie, kupuj tylko tyle, ile wystarczy ci na dojazd do tańszej.
• Miej na uwadze to, że nadłożenie drogi o ponad 8km do tańszej stacji będzie nieopłacalne.

Na koniec warto zadać sobie pytanie: „Czy naprawdę muszę jechać samochodem? Może taniej i zdrowiej będzie przespacerować się lub wybrać się rowerem?”.

Ubezpieczenia

Jakie ubezpieczenie powinieneś wybrać? Rodzice powinni wziąć pod uwagę ubezpieczenie na życie. Sprawdź dokładnie koszt terminowego ubezpieczenia, gdyż jest ono uznawane za najtańsze. Jak sobie poradzić, gdy główny żywiciel rodziny jest przewlekle chory lub cierpi na niepełnosprawność? Kiedy robisz rezerwację na pociąg, samolot lub wyjazd na wakacje, sprawdź uważnie koszt ewentualnego ubezpieczenia, który czasami jest w cenie. Czy sprawdziłeś, jaki jest koszt rocznego ubezpieczenia przy częstym podróżowaniu?

Długi

Każdy dług to koszt. Pożyczki studenckie mają generalnie najtańsze oprocentowanie w stosunku do podstawowej stopy procentowej banków, podczas gdy pożyczki gotówkowe załatwiane od ręki są jednymi z najdroższych, których stawka oprocentowania dochodzi do 200%. Banki czy instytucje udzielające pożyczek powinny zawsze podawać roczną stopę oprocentowania. Stawki oprocentowania są różne, np.. kredytu hipotecznego wynoszą około 4-8%, a oprocentowanie kart kredytowych wynoszą 18% i więcej.

Rozrywka/rekreacja

Rzeczywiste koszty rekreacji mogą odbiegać od założonego planu wydatków. Ludzie albo nie chodzą do restauracji, ponieważ ich na to nie stać, albo chodzą i wydają więcej, niż zaplanowali. Kiedy nasze dzieci były małe, często wychodziliśmy zjeść coś poza domem wieczorem, kiedy w niektórych restauracjach proponowano niższe ceny. Dzisiaj odkładamy co miesiąc do koperty pewną kwotę na specjalny fundusz rodzinny. Kiedy pieniądze się skończą, nie wydajemy ani grosza więcej. Aby starczyło nam na dłużej, zwykle zamawiamy wodę do picia i nie więcej niż dwa dania. Nie sugeruję, że musisz robić tak samo, ale możesz wykorzystać pomysł odkładania pewnej kwoty do koperty na te wydatki, w których najłatwiej jest używać karty i wydawać więcej, niż powinieneś. Oto kilka propozycji dotyczących rekreacji:

• Planuj wakacje poza szczytem sezonu, jeśli to możliwe.
• Rozważ wakacje na kempingu zamiast w hotelu i drogich restauracjach.
• Ustal budżet na wakacje i trzymaj się go.
• Używaj gier rodzinnych, zamiast wypożyczać filmy czy chodzić do kina.
• Zamierzając lecieć samolotem, szukaj najtańszych biletów. Skorzystaj z wyszukiwarki internetowej lub agencji, która znajdzie najniższe koszty oraz alternatywne daty wylotu czy lotniska.

Odzież

Jako mężczyzna muszę być bardzo ostrożny, poruszając ten temat. Około 90% naszego wyglądu zależy od ubioru. Zbyt wielu ludzi ocenia innych po ubraniu. Może właśnie w tej dziedzinie musimy zdecydować, czy radzimy sobie z wydatkami czy musimy zacisnąć pasa. Może powinieneś kupować w sklepach tańszych niż do tej pory? Książę Filip wysłał kiedyś do przeszycia spodnie, które nosił pięćdziesiąt lat wcześniej! Oto kilka sugestii, które mogą okazać się pomocne:

• Zrób listę naprawdę potrzebnych ubrań i kupuj je na wyprzedażach.
• Wybieraj ubrania, które możesz używać w kombinacjach z innymi, zamiast pojedyncze kolekcje.
• Wybieraj ubrania wykonane z tkanin, które można prać w domu.
• Staraj się odpowiednio wcześnie naprawiać zniszczone ubrania.

Opieka stomatologiczna/medyczna

Czy prywatne leczenie jest konieczne? Czy bez szkody dla zdrowia mogę czekać w kolejce do lekarza, u którego porada jest płacona przez NFZ? Czy dostępna jest bezpłatna opieka stomatologiczna lub bezpłatna opieka lekarska? Czy istnieją tańsze odpowiedniki przepisanych mi leków?

Pozostałe

Zawsze pojawią się nieprzewidziane i nieplanowane wydatki. Czy są one ujęte w budżecie? Czy są konieczne? Czy porównujesz koszty? Czy bierzesz pod uwagę zakupy z drugiej ręki?

Szkoła/opieka nad dziećmi

Uczęszczanie dziecka do szkoły związane jest z wydatkami na podręczniki, przybory, wycieczki szkolne i inne wydarzenia. Jest to bardzo przydatna kolumna, w której możesz ująć wszystkie koszty związane z dziećmi: ubrania, kieszonkowe, wyjścia z domu czy dodatkowe lekcje lub płatne zajęcia pozalekcyjne.

Osobiste

W każdym budżecie powinno znaleźć się miejsce na wydatki osobiste. W racie kłopotów można z niektórych z nich zrezygnować.

Źródło: Zeszyt Zastosowań Praktycznych Kurs Finansowy Crown